2023-11-03 — Долоо хоногийн тойм | СУДАЛГАА

Их гүрнүүдийн зүгээс геополитикийн ашиг сонирхол, эдийн засгийн болон үзэл суртлын асуудал, улс төрийн тогтолцоог сулруулах, өөрчлөх зэрэг зорилгоор улс орнуудын сонгуульд нөлөөлдөг арга тактик байдаг. Олон улсын харилцаанд хүчний тэнцвэр тогтворгүй байгаагаас шалтгаалан улс орнуудын дотоод асуудалд гадны улс хөндлөнгөөс оролцох, ялангуяа сонгуульд нөлөөлөх явдал нэмэгдэж байгааг ажиглагчид анхааруулж байна. Дотоодын улс төрийн хэрэгт

2023-10-27 — Долоо хоногийн тойм | СУДАЛГАА

Эхлэл өмнөх дугаарт Зураг-5. Японы дотоод аюулгүй байдлын тогтолцоо, сөрөх тагнуулын хяналтын сүлжээ [Public Security Intelligence Agency – PSIA] Японы тагнуулын албадыг зангидах гол түлхүүр нь ҮАБЗ-ийн Ажлын алба болсон нь холбоотон орнуудынхаа ижил түвшний тагнуулын албадтай харилцах, мэдээлэл солилцох харилцаа үүсгэхэд учирч байсан өмнөх бэрхшээлийг арилгаж чадаагүй. Англо-Саксоны “Таван нүд” тагнуулын сүлжээнд (АНУ, Их

2023-10-20 — Долоо хоногийн тойм | СУДАЛГАА

2023 он нь Энэтхэг – Номхон далайн бүс нутаг, Зүүн Азийн бүс нутаг олон улсын харилцаа, хүчний тэнцвэрийн зангилаа төв болсныг улам нотлон харуулсан өндөр жил болж байна. Дэлхийн 3 дахь том эдийн засаг болох Япон улс бараг 80 жил баримтлаж ирсэн энх тайванч бодлогоо алгуур хувиргаж батлан хамгаалах зардлаа үлэмж өсгөхийн хамт дахин зэвсэглэх

2023-10-13 — Долоо хоногийн тойм | СУДАЛГАА

Их гүрнүүд нөлөөллөө тэлэх геополитикийн тэмцэлдээ олон салбарыг ашигладаг. Цогц дайны стратеги гэж товчилж болохуйц уг стратегийг ДМЦЭЗ[1] (Дипломат, Мэдээллийн, Цэргийн, Эдийн засаг) стратеги гэж нэрлэх нь бий[2]. Уг стратегийн хүрээнд аливаа нэг гүрэн нөгөөгөөсөө давуу байдал олж авсан даруйдаа давуу талуудаа ашиглан өрсөлдөгч оронд нөлөөлдөг. Эдгээрээс санхүүгийн аюулгүй байдалд нөлөөлөх асуудал нь микрогоос макро

2023-10-06 — Долоо хоногийн тойм | СУДАЛГАА

Зүүн хойд Ази (ЗХА)-ийн бүс нутгийн тогтвортой байдалд сорилт учруулж буй Солонгосын хойгийн асуудлыг шийдвэрлэхэд зөвхөн Умард-Өмнөд Солонгосын дээд түвшний уулзалт, яриа хэлэлцээ хангалтгүй бөгөөд их гүрнүүдийн бүс нутгийн хүрээн дэх оролцоо буюу АНУ, БНХАУ, ОХУ, Япон зэрэг орнуудын хүчний тэнцвэрийн механизмууд чухал нөлөөтэй. Орос Украины дайн дэлхийн дэг журам, аюулгүй байдлын орчинд асар их

2023-09-29 — Долоо хоногийн тойм | СУДАЛГАА

Монгол Улсын нэгдсэн төсөвийн орлогын ихэнх хувийг уул уурхай, олборлох салбар бүрдүүлдэг бол тус салбарын үйл ажиллагааны зардлын ихэнх хувийг технологийн тээврийн салбар (хөрс хуулалт, эцсийн тээвэрлэлт гэх мэт) эзэлдэг. Мөн импортоор орж ирж буй бараа бүтээгдэхүүний үнийн 30 орчим хувийг тээврийн зардал эзэлж байна. Манай улс газрын тосны бүтээгдэхүүнийг 100 хувь импортоор авч хэрэглэдэг

2023-09-22 — Долоо хоногийн тойм | СУДАЛГАА

Францын цэргийн шинэчлэлийн геополитикийн нөлөө Францын уламжлалт ба шинээр бий болж буй геополитикийн хэрэгцээ шаардлагуудад тус улсын улс төр-дипломатын хүч, эдийн засгийн хүч, зөөлөн хүчний чадамж нь XXI зууны ширүүн өрсөлдөөнт орчинд хүч тарамдаж, зарим салбарт хоцорч эхэлсэн. Францын дуу хоолой, байр суурь, нөлөөллийн чадамж АНУ, БНХАУ, Энэтхэг, ОХУ, Их Британи, ХБНГУ, Япон, БНСУ-тай харьцуулахад

2023-09-15 — Долоо хоногийн тойм | СУДАЛГАА

БНФУ-ын батлан хамгаалах 7 жилийн шинэ хөтөлбөр, түүнд зориулагдсан төсөв 2023 онд батлагдлаа. Шинэ хөтөлбөр нь 2024 – 2030 оны хугацаанд Францын зэвсэгт хүчнийг геополитикийн шинэ хэрэгцээ шаардлагад тохирсон, зохицсон, өндөр чадамжтай хүч болгон хувиргахад зориулагдсан байна. 2022 онд ОХУ-ын зэвсэгт хүчин олон чиглэлд өргөн фронтоор Украины нутагт халдан довтолсон явдал Европын улсуудад батлан хамгаалах

2023-09-08 — Долоо хоногийн тойм | СУДАЛГАА

Ковид-19 цар тахлын хөл хорионы үеэр аж үйлдвэрлэл, худалдаа удааширч саарсантай холбоотойгоор дэлхийн зах зээл дээрх эрчим хүчний үнэ буурахад хүргэсэн. Ихэнх улс хөл хориог сулруулж эдийн засгаа сэргээх оролдлого хийхтэй зэрэгцээд ОХУ Украин улсад халдан довтолсноор дэлхийн эрчим хүчний салбарын дэг журам эрс өөрчлөгдлөв. Эрчим хүчний анхдагч нөөцийн (нүүрс, газрын тос, байгалийн хий, уран

2023-09-01 — Долоо хоногийн тойм | СУДАЛГАА

Асар их хэмжээний мэдээллийг боловсруулж, дүн шинжилгээ хийхийн тулд хиймэл оюун ухааныг ашиглах шаардлага өсөн нэмэгдэж, ялангуяа бизнесийн байгууллагууд өдөр бүр давтагддаг ажлуудыг хурдан хийх, цаг хугацаа, мөнгөө хэмнэх зорилгоор машин сургалт (machine-learning), автоматжуулалтыг ашиглаж эхлээд байгаа талаар Аюулгүй байдал судлалын хүрээлэн өмнөх дугаартаа өгүүлсэн. Гэвч энэхүү технологийн дэвшил мөн сөргөөр ашиглагдах талтай. Улс орон,